Rozwój elektromobilności zwiększył zapotrzebowanie na wykorzystywanie technologii litowo-jonowej. Pomimo prac badawczo-rozwojowych nad alternatywnymi sposobami bezpiecznego magazynowania i oddawania energii, akumulatory litowo-jonowe (Li-On) zapewne jeszcze długo będą najpowszechniej wykorzystywanym rozwiązaniem w wielu gałęziach przemysłu. Co w największym stopniu decyduje o żywotności akumulatorów litowo-jonowych oraz jakie są zasady ich bezpiecznej eksploatacji?
Zastosowanie baterii Li-On jest bardzo szerokie. Są one montowane m.in. w elektronice użytkowej (telefony, tablety, kalkulatory), w transporcie (samochody elektryczne, wózki dla niepełnosprawnych, skutery, drony) oraz np. w jednostkach pływających. Czas pracy akumulatora litowo-jonowego uwarunkowany jest pojemnością baterii i zużyciem energii. Pojemność w przypadku baterii Li-On wyrażamy najczęściej w mAh. Ulega ona zmniejszeniu na przestrzeni całego życia baterii, chociaż na szczęście jest wiele sposobów na to, jak bezpiecznie ją wydłużyć.
Żywotność baterii litowo-jonowych określona jest ilością cykli. Dla przykładu, w przypadku baterii polskiego producenta PZL Sędziszów standardowe ogniwa charakteryzują się żywotnością 300-1000 cykli. Od czasu do czasu stosuje się ogniwa o większej ilości cykli, w zależności od przeznaczenia baterii oraz warunków eksploatacji. Po wykorzystaniu określonej przez producenta ilości cykli, ogniwa tracą przeciętnie około 20 - 30% pojemności. Każdy z nas może jednak w bezpieczny i sprawdzony sposób wydłużyć żywotność baterii litowo-jonowych, niezależnie od miejsca ich zastosowania. W tym celu warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- Nie dopuszczać do pełnego rozładowania baterii/akumulatora. Optymalne jest rozpoczęcie ładowania przy poziomie 15-20% naładowania.
- Przechowywana i nieużywana przez dłuższy czas bateria (np. przez sezon zimowy) powinna być naładowana do poziomu 30-50%. Przechowywanie przez kilka miesięcy zupełnie rozładowanej baterii może doprowadzić do jej trwałego uszkodzenia lub zmniejszenia żywotności kilkukrotnie.
- Nieładowanie do pełna za każdym razem. Optymalne jest ładowanie baterii do poziomu 80-90%. Pełne ładowanie można wykonać raz na jakiś czas np. co 10 ładowań, w celu zbalansowania pojedynczych ogniw.
- Ważne jest przechowywanie i użytkowanie baterii w optymalnej temperaturze, zgodnie ze specyfikacją techniczną producenta. Jeśli np. w okresie zimowym stawiamy skutek elektryczny „pod chmurką”, warto wymontować baterię i przenieść ją do cieplejszego miejsca, pamiętając o jej podładowywaniu.
- Używanie tylko dedykowanej ładowarki, zapewniającej prąd o odpowiednim natężeniu. Niewłaściwe natężenie skraca żywotność baterii litowo-jonowej.
Grafika: potwierdzenie parametrów baterii BG16s10p produkcji PZL Sędziszów – testy pojemnościowe.
„Chociaż baterie litowo-jonowe charakteryzują się nieznacznym spadkiem pojemności wraz z eksploatacją, ich przydatność zależy przede wszystkim od sposobu użytkowania. W PZL Sędziszów przypominamy, że przestrzegając kilku prostych zasad, jak np. nieładowania baterii do pełna, używania oryginalnych akcesoriów oraz nienarażania ich na działanie w skrajnych temperaturach, jesteśmy w stanie nawet trzykrotnie wydłużyć ich żywotność. Warto o tym pamiętać, by optymalizować koszty eksploatacji określonych urządzeń i nie narażać się na ryzyko przedwczesnej wymiany baterii” – podsumowuje Patryk Grendysa, technolog ds. rozwoju baterii w PZL Sędziszów.
